Wie kun je aansprakelijk stellen voor droogteschades?
22 juni 2023Ook de landbouw en veeteelt heeft ontegenzeggelijk last van de klimaatverandering. Zo zijn er de afgelopen jaren opmerkelijk veel lange periodes van droogte geweest die impact hadden op de teelt van gewassen en het grasland waar boerderijdieren amper nog konden grazen. Is schade door droogte überhaupt te verzekeren en hoe zit het bij droogteschades met aansprakelijkheid? Schade-expert Peter Wilders geeft uitleg.
Droogte is in Nederland nog niet structureel
Het is sinds 2010 dat een aantal verzekeraars met hun ‘Brede weersverzekering’ de mogelijkheid bieden om ook de gevolgen van droogteschade mee te verzekeren. Via de Rijksdienst voor ondernemend Nederland (RVO) kunnen deelnemers een tegemoetkoming van de premie aanvragen bij de Gecombineerde Opgave. De eerlijkheid gebied te zeggen dat hier nog maar weinig agrariërs gebruik van maken. De extra verzekering is duur en er gelden allerlei voorwaarden waaraan voldaan moet worden voordat er een schadevergoeding uitgekeerd wordt. Dat geld kunnen agrariërs ook besteden aan het aanleggen van een financiële buffer of een goede beregeningsinstallatie. Droogteschade wordt binnen de sector in zijn algemeenheid nog steeds gezien als een ondernemersrisico. De lange droge periodes zijn ook nog niet echt structureel in ons land. In 2023 hebben we bijvoorbeeld juist te maken met en extreem nat en koud voorjaar en ook de kletsnatte zomer van 2021 staat bij iedereen nog goed op het netvlies. In zuidelijke landen zoals Spanje en Portugal is landbouwschade door langdurige droogte al wel een structureel probleem, maar bij ons in de lage landen blijft die schade tot dusver gelukkig nog beperkt.
Hogere prijzen compenseren deels de droogteschade
Uit bovenstaande valt op te maken dat de schade-expertise van FINQA slechts zelden voor het taxeren van droogteschades in de landbouw en veeteelt wordt ingeschakeld. Feitelijk is er ook niemand aansprakelijk te stellen voor schades door droogte. Het is een natuurverschijnsel en bij schade door de natuur kun je niet bij een aansprakelijkheidsverzekeraar aankloppen. Bovendien zie je dat ook door marktwerking de eventuele schade door mindere opbrengsten voor een deel wordt gecompenseerd. Minder aanbod betekent immers veelal hogere prijzen en een deel daarvan komt bij de akkerbouwer of veeteler terecht. Zo blijft de geleden schade binnen de perken.
Meer adviserende dan taxerend
Als we het hebben over droogteschade dan komen juist de agrarische expertise en adviserende kwaliteiten van FINQA goed van pas. Landbouwers en verzekeraars moeten zich door de klimaatsverandering nog beter gaan voorbereiden om schades door extreem weer te voorkomen of tot een minimum te beperken. Daar wordt binnen de sector ook al heel hard aan gewerkt. Na de Tweede Wereldoorlog lag de focus volledig op het produceren van zoveel mogelijk voedsel. Nu zien we dat er – mede door de klimaateisen – heel anders over landbouw, tuinbouw en veeteelt wordt nagedacht. De nadruk is veel meer komen te liggen op kwaliteit, duurzaamheid en biodiversiteit in plaats van kwantiteit. Met die andere benadering is eigenlijk ook al meteen een begin gemaakt met het inperken van droogteschade.
Bewustwording als basis voor verandering
Mooie voorbeelden van de nieuwe aanpak binnen de agrarische sector zijn er legio. Neem de betere regulering van het waterpeil in sloten en watergangen. Ook zijn er allerlei systemen in ontwikkeling voor wateropslag, waterbuffering en peilgestuurde drainage. De Waterschappen zitten daar nu veel dichter bovenop. Een ander voorbeeld is de niet-kerende grondbewerking die sterk in opkomst is. In plaats van het land omploegen wordt meer ingezet op het voorkomen van verdichte grondlagen, het verhogen van het organisch stofgehalte in de bodem en het stimuleren van de biologie in de grond. Zorg voor een goede verdeling van gronddeeltjes, lucht en vocht en maak gebruik van organische bemesting. Dat zorgt ervoor dat er meer ondergronds leven is en dat draagt weer bij aan een betere vochtregulering. Goede waterdoorlating naar de drainage bij nat weer en het vocht juist langer vasthouden in de bodem tijdens lange droge periodes.
Aangepast teeltschema en bredere gewaskeuze
Ook het niet braak laten liggen van landbouwgrond tijdens de wintermaanden maar groenbemesting toepassen op die percelen draagt ook bij aan een stuk preventie tegen extreme droogte. Op dit vlak heeft de overheid overigens ook al wettelijke verplichtingen opgelegd in het kader van het telen van vanggewassen om uitspoeling van meststoffen te voorkomen. Daarnaast hebben veel akkerbouwers hun teeltschema aangepast met een bredere gewaskeuze en betere timing van zaaien, poten en oogsten. Kortom de Nederlandse landbouw wapent zich al op allerlei manieren tegen de gevolgen van extreme weersomstandigheden. Vanuit FINQA ondersteunen wij al dit soort innovaties uiteraard van harte. Het voorkomen van droogteschades is immers ook naar de toekomst gekeken de beste optie.
Vragen over landbouwschade door droogte, wateroverlast, hagel of storm? Neem dan contact met ons op!